Tội phạm mạng là gì? Cách để bảo vệ mình trước tội phạm mạng

Tội phạm mạng là gì? Cách để bảo vệ mình trước tội phạm mạng là những câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng mấy ai lại trả lời được, mà dù có trả lời được thì chắc gì đã áp dụng đúng và tránh được những hậu quả đáng tiếc. Cách đây hơn 1 thập kỷ, khi nhắc tới tội phạm mạng, đảm bảo rằng sẽ có rất nhiều người không biết nhưng dần dà về sau nó bỗng trở thành một cụm từ quen thuộc trong đời sống hằng ngày. Bài viết sau đây sẽ làm rõ hơn vấn đề này.

Tội phạm mạng là gì?

Tội phạm mạng hay còn được gọi là tội phạm máy tính, là những kẻ sử dụng máy tính như một công cụ để thực hiện các mục đích phi pháp chẳng hạn như lừa đảo, đánh cắp sở hữu trí tuệ, đánh cắp danh tính hoặc vi phạm quyền riêng tư. Khi máy tính đang trở thành phần không thể thiếu trong thương mại, dịch vụ, chính phủ, giải trí…. thì tội phạm mạng ngày càng có thêm “đất diễn”. Trong khi hầu hết tội phạm mạng thực hiện nhằm mục đích tạo ra lợi nhuận cho chúng, một số ít tội phạm mạng được thực hiện trực tiếp nhằm vào máy tính hoặc thiết bị để làm hỏng hoặc vô hiệu hóa chúng để thỏa mục đích cá nhân hay chính trị.

Do việc sử dụng máy tính và Internet sớm và rộng rãi ở Hoa Kỳ, hầu hết các nạn nhân đầu tiên của tội phạm mạng là người Mỹ. Tuy nhiên, đến thế kỷ 21, hầu như không có một nơi nào trên thế giới không bị tội phạm mạng “ghé thăm” đôi ba lần.

Cách thức hoạt động của tội phạm mạng

Các cuộc tấn công của tội phạm mạng  có thể bắt đầu ở bất cứ nơi nào miễn là có dữ liệu kỹ thuật số, cơ hội và mục đích. Tội phạm mạng bao gồm tất cả mọi người, từ người dùng đơn lẻ đến các tổ chức được nhà nước bảo trợ. Tội phạm mạng sử dụng các phương tiện tấn công khác nhau để thực hiện các cuộc tấn công mạng của chúng và không ngừng tìm kiếm các phương pháp và kỹ thuật mới để đạt được mục tiêu của chúng, đồng thời tránh bị phát hiện và bắt giữ.

Tội phạm mạng thường thực hiện các hoạt động của chúng bằng cách sử dụng phần mềm độc hại và các loại phần mềm khác, nhưng đánh vào mạng xã hội thường là một thành phần quan trọng để thực hiện bởi hầu hết các loại tội phạm mạng.  Email lừa đảo là một thành phần quan trọng khác đối với nhiều loại tội phạm mạng nhưng đặc biệt là đối với các cuộc tấn công có chủ đích, như xâm nhập email doanh nghiệp ( BEC ), trong đó kẻ tấn công cố gắng mạo danh chủ doanh nghiệp qua email để thuyết phục nhân viên thanh toán các hóa đơn không có thật. .

Các loại tội phạm mạng

• Đánh cắp danh tính và xâm phạm quyền riêng tư
• Gian lận Internet
• Gian lận ATM
• Gian lận chuyển khoản
• Chia sẻ tệp và ăn cắp bản quyền
• Hàng giả và giả mạo
• Nội dung khiêu dâm trẻ em
• Hack
• Virus máy tính
• Sự từ chối của dịch vụ tấn công
• Spam, kỹ thuật ẩn mã (steganography) và e-mail hack
• Sự phá hoại lỗ hổng bảo mật

Cách để bảo vệ mình trước tội phạm mạng

Luôn cập nhật phần mềm và hệ điều hành : để nhận được các bản vá bảo mật mới nhất thì bạn phải cập nhật phần mềm và hệ điều hành thường xuyên.

Sử dụng phần mềm chống vi-rút và cập nhật phần mềm đó thường xuyên : quét, phát hiện và loại bỏ các mối đe dọa trước khi chúng trở thành vấn đề. Có biện pháp bảo vệ này sẽ giúp bảo vệ máy tính và dữ liệu của bạn khỏi tội phạm mạng, giúp bạn an tâm hơn.

Sử dụng mật khẩu mạnh : để người khác khỏi đoán cũng như không ghi được dù ở bất cứ đâu. Nếu không tự mình làm được bạn có thể sử dụng những trình quản lý mật khẩu uy tín.

Không bao giờ mở tệp đính kèm trong email spam : tuy hơi lạc hậu nhưng vẫn dư sức để đánh sập bạn chỉ bằng một cú click chuột. Không bao giờ mở tệp đính kèm từ người gửi mà bạn không biết và không nhấp vào các liên kết trong email spam hoặc các trang web không đáng tin cậy, đó là lời khuyên chân thành của NSV.

Không cung cấp thông tin cá nhân trừ khi được bảo mật : hiện nay có rất nhiều người bị chiếm lấy tài khoản cá nhân chỉ từ 1 cú điện thoại/1 dòng tin nhắn. Hãy chắc chắn rằng cuộc hội thoại đó được bảo mật và người đang liên lạc với bạn thật sự đúng là người bạn quen biết.

Liên hệ trực tiếp với các công ty về các yêu cầu đáng ngờ : nếu bạn nhận được yêu cầu cung cấp dữ liệu từ một công ty đã gọi cho bạn, hãy gác máy. Gọi lại cho họ bằng số trên trang web chính thức của họ để đảm bảo bạn đang nói chuyện với họ chứ không phải tội phạm mạng. Tốt nhất, hãy sử dụng một điện thoại khác vì tội phạm mạng có thể mở đường dây mà tiếp tục mạo danh nơi mà bạn chuẩn bị gọi để xác nhận.

Hãy chú ý đến URL trang web bạn truy cập : khi truy cập mạng hãy chú ý, không click vào các link lạ hay mang tính spam. Khi bạn giao dịch trực tuyến, hãy chắc chắn rằng những biện pháp bảo vệ được bật lên hoàn toàn.

Theo dõi bảng sao kê ngân hàng của bạn : cộng thêm truy vấn bất kỳ giao dịch lạ nào với ngân hàng. Ngân hàng có thể điều tra xem họ có gian lận hay không.

Có thể thấy rằng tội phạm mạng đang tiến triển với tốc độ cực kỳ nhanh chóng, với các xu hướng mới liên tục xuất hiện. Tội phạm mạng ngày càng trở nên nhanh nhẹn hơn, khai thác các công nghệ mới với tốc độ cực nhanh, điều chỉnh các cuộc tấn công của chúng bằng các phương pháp mới và hợp tác với nhau theo những cách mà chúng ta chưa từng thấy trước đây. Các mạng lưới tội phạm phức tạp hoạt động trên khắp thế giới, phối hợp các cuộc tấn công phức tạp chỉ trong vài phút. Do đó, mỗi chúng ta phải luôn cảnh giác và có kiến thức an ninh mạng để tự bảo vệ mình trước những sự tấn công cũng như là sử dụng các giải pháp bảo mật uy tín hiện nay, có như thế mới không bị ảnh hưởng bởi tội phạm mạng.